Translated Title: Како стана „периферно“ творештвото на мајсторот на полската репортажа?: за рецепцијата на „уште еден ден живот“ од р. Капушќињски во македонската култура / How Did the Work of the Master of Polish Reportage Became “Outlying”? About the Reception of Another Day of Life by R. Kapuściński in Macedonian Culture. Author Name: Lidija Tanuševska, Uniwersytet Św. św. Cyryla i Metodego w Skopju, Wydział Filologiczny „Blaže Koneski”, Katedra Slawistyki, lidkapol@yahoo.com. Language: Polish. Issue: 9 (3)/2019. Page Range: 123-133. Клучни зборови: рецепција, репортажа, Капушќињски, реалии, превод. Key words: reception, reportage, Kapuściński, realities, translation.

Резиме: оваа статија е за рецепцијата на книгата „уште еден ден живот“ од Капушќињски, која беше преведена и објавена во Македонија во 2017 г. Текстот ги објаснува причините за задоцнетото преведување на делата на Капушќињски и општественото опкружување во кое се појавува книгата, како и за рецепцијата на репортажата како литературен вид во Македонија. ова се дел од причините зошто овој литературен маг поминал речиси незабележан во оваа култура а неговите дела се турнати на маргините од главните литературни текови. Статијата, исто така, се осврнува и на преведувачките проблеми кои се однесуваат на туѓоста / другоста и на начинот на кој туѓите реалии се пренесуваат од полски на македонски јазик.

Summary: This article deals with the reflection on Kapuściński’s book Another Day of Life and it’s first translation into Macedonian in 2017. Firstly, the text highlights the influence and the connection of the book’s topic with the social surrounding and political moments in the country of the translation. a significant part of Kapuściński’s oeuvre is not only about the war, but also about I vs Otherness, about transferring the foreign world to the one’s own world. Therefore, many of the translation problems addressed in the article have to do with the comparison of the foreign culture with the culture of the author or the translator. There are illustrative elaboration of some of those problematic words, such as: confusion, stuffy, comrade, cabage tree, manioc, etc. The article also mentions the poetry of Kapuściński’s Another Day of Life, which calls for special attention from the translator in terms of choosing words and composition, so the translation could have the same effect on the reader as the original. 

Translated Title: Коментар на преводите на полска литература на македонски јазик во 2016 г. / Commentary on Translations of Polish Literature in Macedonian Language Published in 2016. Author Name: Lidija Tanuševska, Uniwersytet Św. św. Cyryla i Metodego w Skopju, Wydział Filologiczny „Blaže Koneski”, Katedra Slawistyki, lidkapol@yahoo.com. Language: Polish. Issue: 8 (2)/2017. Page Range: 107-113. Клучни зборови: факти, нарација, превод, јазик, стил. Key words: facts, narrative, translation, language, style.

Резиме: Во овој текст се разработени мотивациите за изборот на делата кои се преведени во дадената година, со тоа што посебен осврт се дава на литературната репортажа, која полека се пробива на македонскиот простор и доживува своевидна популаризација. Дадени се и информации за новостите во однос на преведувачите и начинот на работата на издавачките куќи. Секоја од преведените единици има посебни специфики, кои претставуваат проблем во преведувањето, при што се наведени главните одредници на кои се засноваат проблемите.

Summary: This text analyzes the motivation behind choosing particular books in a given period, with a special emphasis on the literary reportage, which has broken into the collective consciousness of Macedonian reading audience and now slowly gains popularity. The article also provides information on the current situation of literary translators and the publishing houses’ modes of operation What is also described here are the main determinants of literary translation, which vary in individual cases.

Translated Title: The bibliography of translations of Macedonian literature in Poland in the year 2015. Author Name: Magdalena Błaszak, Uniwersytet Śląski, Instytut Filologii Słowiańskiej, magdalena.blaszak@us.edu.pl. Language: Polish, Macedonian. Issue: 7 (2)/2016. Page Range: 93. Key words: Macedonian literature in Poland.

Translated Title: The bibliography of translations of Polish literature in Macedonia in the year 2015. Author Name: Magdalena Błaszak, Uniwersytet Śląski, Instytut Filologii Słowiańskiej, magdalena.blaszak@us.edu.pl. Language: Polish, Macedonian. Issue: 7 (2)/2016. Page Range: 95. Key words: Polish literature in Macedonia.

Translated Title: Преводи на македонската литература во Полска и на полската литература во Македонија во 2015 година / Polish-Macedonian and Macedonian -Polish literary translations in 2015. Author Name: Zofia Dembowska, Uniwersytet Śląski, Instytut Filologii Słowiańskiej, zofia.dembowska@gmail.com. Language: Polish. Issue: 7 (2)/2016. Page Range: 97-104. Клучни зборови: полско -македонските преводи, македонско -полските преводи, коментар на превод, полската литература, македонската литература. Key words:  Polish-Macedonian translations, Macedonian-Polish translations, translation commentary, Polish literature, Macedonian literature.

Резиме: Во овој коментар се разработуваат причините и мотивациите за изборот на делата, при што се дава краток осврт на стилот застапен во тие дела, како и на допирните точки со македонската литература. Даден е и опис на работата на издавачките куќи кои се решаваат да издадат дела од полската литература. Проблемите во преведувањето произлегуваат од културните разлики, а резултатот е слика на современото полско општество во кое има доволно критична мисла, но и вплетена историја како надоврзување на традицијата.

Summary: This commentary conserns the reasons and motivation for choosing particular novels to be translated into Macedonian. A short review of their style is given, as well as the common ground with the Macedonian literature. We describe the way of the working of the publishing houses which have decided to publish Polish literature. Problems in translation turn out to be of a cultural nature, concerning the differences and, as a result, the reader is presented with the picture of contemporary Polish society, which is overwhelmed by critical thinking, but still deals with the history as a way to further develop the tradition.

Translated Title: The bibliography of translations of Macedonian literature in Poland in the year 2014. Author Name: Magdalena Błaszak, Uniwersytet Śląski, Instytut Filologii Słowiańskiej, magdalena.blaszak@us.edu.pl. Language: Polish, Macedonian. Issue: 6 (2)/2015. Page Range: 111. Key words: Macedonian literature in Poland.

Translated Title: The bibliography of translations of Polish literature in Macedonia in the year 2014. Author Name: Magdalena Błaszak, Uniwersytet Śląski, Instytut Filologii Słowiańskiej, magdalena.blaszak@us.edu.pl. Language: Polish, Macedonian. Issue: 6 (2)/2015. Page Range: 113. Key words: Polish literature in Macedonia.

Translated Title: Коментар на преводите на македонски јазик во 2014 г. / Commentary on translations in Macedonian language, published in 2014. Author Name: Lidija Tanuševska, Uniwersytet Św. św. Cyryla i Metodego w Skopju, Wydział Filologiczny „Blaže Koneski”, Katedra Slawistyki, lidkapol@yahoo.com. Language: Polish. Issue: 6 (2)/2015. Page Range: 115-119. Клучни зборови: проза, современа, превод, издавачи, стил. Key words: novels, publishers, translating, colloquialisms.

Резиме: Во овој коментар се разработуваат причините и мотивациите за изборот на делата, при што се дава краток осврт на стилот застапен во тие дела, како и на допирните точки со македонската литература. Даден е и опис на работата на издавачките куќи кои се решаваат да издадат дела од полската литература. Проблемите во преведувањето произлегуваат од културните разлики, а резултатот е слика на современото полско општество во кое има доволно критична мисла, но и вплетена историја како надоврзување на традицијата.

Summary: This commentary conserns the reasons and motivation for choosing particular novels to be translated into Macedonian. A short review of their style is given, as well as the common ground with the Macedonian literature. We describe the way of the working of the publishing houses which have decided to publish Polish literature. Problems in translation turn out to be of a cultural nature, concerning the differences and, as a result, the reader is presented with the picture of contemporary Polish society, which is overwhelmed by critical thinking, but still deals with the history as a way to further develop the tradition. 

Translated Title: Transfer of selected linquistic elements in the translation of Polish poetry into Macedonian. Author Name: Lidija Tanuševska, Uniwersytet św. św. Cyryla i Metodego w Skopju, Instytut Slawistyki, lidkapol@yahoo.com. Language: Polish. Issue: 6 (1)/2015. Page Range: 271-280. Kлучни зборови: поезија, превод, доминанта, рима, алитерација, слобода, граници. Key words: poetry, translation, dominants, rhyme, alliteration, freedom, limits.

Резиме: Овој труд ги разработува проблемите кои произлегуваат при преводот на поезијата од македонски на полски и од полски на македонски јазик. При тоа се обрнува посебно внимание на формата на поетската творба како ограничувачки фактор на слободата на преведувачот. Во статијата се земени примери од постари преводи, како и примери земени од наставата по превод и преведувачката работилница на Семинарот за македонски јазик, литература и култура. Се става акцент на дилемата дали да се зачува формата и до кој степен содржината треба да подлегне на губење во преводот.

Summary: This article deals with the problems which appear in translating poetry from Macedonian into Polish and from Polish into Macedonian. At the same time it pays special attention to the poetic form as a limiting factor of the translator’s freedom. The article presents examples of older translations, as well as examples from translation classes at the University of Skopje and from the translation workshop at the Summer School of Macedonian Language, Literature and Culture. The focus is on the dilemma of whether the form should be preserved and to what degree the contents could succumb to translation loss.

Translated Title: The bibliography of translations of Macedonian literature in Poland from 2007 to 2012. Author Name: Magdalena Błaszak, University of Silesia in Katowice, Institute of Slavic Studies, magdalena.blaszak@us.edu.pl. Language: Macedonian, Polish. Issue: 4 (2)/2014. Page Range: 247-251. Key words: Macedonian literature in Poland.

Translated Title: The bibliography of translations of Polish literature in Macedonia from 2007 to 2012. Author Name: Aneta Todevska. Language: Polish, Macedonian. Issue: 4 (2)/2014. Page Range: 255-256. Key words: Polish literature in Macedonia.

Translated Title: Stanislaw Ignacy Witkiewicz’s fallocentric stereotypes in Macedonian translation. Author Name: Aneta Todevska. Language: Polish. Issue: 4 (1)/2013. Page Range: 89-100. Клучни зборови: фалоцентризам, Станислав Игнаци Виткевич, македонски превод, Збогување со есента, стереотипи. Key words: fallocentrism, Stanislaw Ignacy Witkiewicz, Macedonian translation, Farewell to Autumn, stereotypes.

Кратка содржина: Преводот на литература од друг јазик на мајчин е инзворедно сложена работа, пред с`е поради појавата на одредени стереотипни пренесување на информации од туѓата култура на својата. Поради тоа ќе го претставам фалоцетризмот на Станислав Игнаци Виткевич во романот Збогување со есента во македонскиот превод. Во овој роман тој не се оддалечува од секојдневните стереотипни мислења поврзани со жената од родов аспект, националноста, но и женските размислувања. Ги отсликува како светици, мајки, љубовници, глупави суштества. Интенцијата во овој труд ќе биде преку примери да го прикажам начинот на преведување на одредени стереотипни размислувања и како тие изгледаат во македонcкиот превод.

Summary: The translation of literature from one language to our own is very complicated work, mainly because of certain stereotypical information from a culture different than ours. That is why this article will be about the fallocentrism of Stanislaw I. Witkiewicz in the novel Farewell to autumn translated in Macedonian. In this novel, he does not go far from his man’s world and is always connected with the stereotypes of nationality and typical women’s behavior. He describes them as saints, mothers, lovers, and stupid beings, which is why examples of the translation of such stereotypical parts and how they appear in Macedonian translation are explored.

Translated Title: Семантичките матрици на културата — македонската стихотворба во полскиот и хрватскиот одраз / Semantic matrices of the cultures — Macedonian poem in Polish and Croatian reflection. Author Name: Lech Miodyński, Instytut Filologii Słowiańskiej Uniwersytet Śląski, lech.miodynski@us.edu.pl. Language: Polish. Issue: 2 (1)/2011. Page Range: 25-36.

Resume: Во статијата се претставени начините на преобразувањето на културните семантички елементи во паралелните преводи на македонската поезија. Нивното споредување врз основа на материјалот на лириката од 1955 до 1977 година (заедно со широкиот коментар во перспективата на комуникациската теорија на преводот) ги покажува разликите во сферата на еквиваленција коишто произлегуваат од своеобразноста на двете традиции на меѓукултурните врски. Хрватските преводи пројавуваат значително поголема егзактност, комуникативност и штедливост на средства на израз, потпирајќи се на заедничкиот широк корпус на јужнословенската лексика, понекогаш фразеологијата. Полските преводи се ползуваат со компензацијата на многу нивоа — особено високата фреквентност ја има стилската архаизација, јазичната обоеност доведена до претенциозност. Во првиот случај методот е почесто синтагматскиот превод или репродуцирањето на фолклорните клишеа, во вториот — применувањето на функционалните фолклорни еквиваленти и црпењето од романтичкото наследство.

Summary: This article describes the ways of transformations of the cultural-semantic elements in parallel translations of the Macedonian poetry. Their comparison through the material of lyric from 1955—1977 period (along with wide annotation in the perspective of communicational theory of translation) depicts differences in the extent of equivalency — ensuing from divergence of both traditions of intercultural relations. Croatian translations show much higher accuracy, articulateness and economy of forms of expression, relying on common extensive corps of south Slavonic lexis, often phraseology. Polish translations on many levels use a compensation — especially archaic stylisation, language embellishing advanced to affectation has high frequency. In the first case dominant method is usually syntagmatic translation or reproduction of the plates (cliches), in the second — applying of the functional cultural equivalents and deriving from the romantic heritage.

Translated Title: The Macedonian category of witness in Polish translations of Macedonian prose. Author Name: Magdalena Błaszak, Uniwersytet Śląski, magdalena.blaszak@us.edu.pl. Language: Polish. Issue: 1 (1)/2009. Page Range: 143-151.

Резиме: Целта на овој труд е да се покажат особеностите и можностите за преведување на прекажаноста во полскиот јазик. На почетокот претставена е ситуацијата на категоријата прекажаност во другите словенски јазици, потоа карактеристика на оваа категорија и нејзините дефиниции. Во трудот станува збор за епистемолошката модалност и нејзините особини, односно можностите за нејзиното изразување. На крај ги претставувам примерите, како може да се преведе македонската категорија прекажаност од македонската проза на полскиот јазик. Од анализата на наведените примери од полскиот јазик се гледа, дека полските преведувачи многу ретко ги искористуваат лексичките средства за изразување дистанса на зборувачот спрема прекажувани настани дури и прават грешки.

Summary: The purpose of this article is to show the ways of expressing the Macedonian category of witness in Polish translations of Macedonian prose. At the beginning we present the situation of the прекажаност category against a background of the other Slavonic languages and than we characterize this category and its grammatical exponents. After that we describe the problem of truth modality which the category of witness is included in. We particularly take into concideration Polish language and the Macedonian adverbs serving this function. In the final part of this article we present some examples showing the Macedonian прекажаност category which are taken from the Polish translations of Macedonian texts. It lets us get the representation of the practical usage of the devices approchable for translators.